Prawo stopniowości w posynodalnych adhortacjach o rodzinie Familiaris consortio i Amoris laetitia
Słowa kluczowe:
prawo moralne, sumienie, małżeństwo, duszpasterstwo rodzin, Magisterium Kościoła, Jan Paweł II, FranciszekAbstrakt
Życie moralne jest dynamicznym procesem nieustannego rozpoznawania woli Boga i odpowiedzi człowieka na Boże wezwanie skierowane do niego w konkretnych uwarunkowaniach, w których się znajduje. Ten proces jest naznaczony swoistym napięciem między obiektywnym i niezmiennym prawem Bożym, a zmieniającymi się sytuacjami i okolicznościami, które nadają ludzkim wyborom charakter niepowtarzalny. Mając na uwadze ów dynamizm refleksja duszpasterska Kościoła wypracowała kategorię prawa stopniowości, która znalazła zastosowanie w odniesieniu do małżeństwa i życia rodzinnego w adhortacji Jana Pawła II Familiaris consortio, a później w adhortacji Franciszka Amoris laetitia. Celem artykułu jest analiza zarówno samej kategorii prawa stopniowości, jego interpretacji teologicznych, jak też sposobu stosowania go w duszpasterstwie, które proponują dokumenty papieskie.
Bibliografia
Augustyn, De natura et gratia, c. 43, 50: CSEL 60, 270.
Cófreces Merino E., García de Haro R. (2004), Teologia moralna fundamentalna, tłum. A. Liduchowska, Kraków.
Franciszek (2016), Adhortacja apostolska Amoris laetitia (19 marca 2016), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/adhortacje/amoris_laetitia_19032016.html [dostęp: 31.05.2018].
Franciszek (2015), Adhortacja apostolska Evangelii gaudium (24 listopada 2013), http://www.niedziela.pl/download/adhortacja_evangelii_gaudium.pdf [dostęp: 31.05.2018].
Franciszek, Homilia podczas Mszy św. z nowymi kardynałami (15 lutego 2015), „Acta Aposto-licae Sedis” 107, s. 257.
García de Haro R. (1988), Gradualidad de la ley y ley de la gradualidad, w: AA.VV., La paternidad responsable, Madryt, s. 107-128.
Irrazábal G. (2004), La ley de la gradualidad como cambio de paradigma, „Moralia” nr 27, s. 167-190.
Irrazábal G. (2010), ¿Existe una gradualidad inherente a la ley moral?, „Revista Teología” nr 47, s. 167-187.
Jan Paweł II (1981), Adhortacja apostolska Familiaris consortio (22 listopada 1981), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/familiaris.html [dostęp: 31.07.2018].
Jan Paweł II (1993), Encyklika Veritatis splendor (6 sierpnia 1993), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/encykliki/veritatis_1.html [dostęp: 31.07.2018].
Jan Paweł II (1996), Lettera al Card. William W. Baum in occasione del corso sul foro interno organizzato dalla Penitenzieria Apostolica (22 marca 1996), 5: Insegnamenti, XIX, 1.
Jan Paweł II (1986), Nikt nie może realizować miłości inaczej niż w prawdzie (25 października 1980), 8, w: Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, t. III/2, Poznań ̶ Warszawa, s. 517-521.
Jan Paweł II (1984), Adhortacja apostolska, Reconciliatio et poenitentia (2 grudnia 1984), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/adhortacje/reconciliatio.html [dostęp: 31.07.2018].
Kampowski S., Granados J., Pérez-Soba J. (2016), Amoris laetitia. Accopmagnare, discernere, integrare, Rzym.
Kongregacja Nauki Wiary (1994), List do biskupów Kościoła katolickiego na temat przyjmowania Komunii św. przez wiernych rozwiedzionych żyjących w nowych związkach (14 września 1994), http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_14091994_rec-holy-comm-by-divorced_pl.html [dostęp: 31.07.2018].
Kupczak J., Jaklewicz T. (2017), Przeciętność to nie ideał. O debacie wokół adhortacji „Amoris laetitia” i wierności nauczaniu Jana Pawła II o rodzinie mówi Jan Paweł II, „Gość Nie-dzielny” 5 marca, nr 9.
Melina L. (1996), Moral. Entre la crisis y la renovación, Barcelona.
Międzynarodowa Komisja Teologiczna (2010), W poszukiwaniu etyki uniwersalnej: nowe spoj-rzenie na prawo naturalne (27 marca 2009), Kraków.
Papieska Rada ds. Rodziny (1997), Vademecum dla spowiedników. O niektórych zagadnie-niach moralnych dotyczących życia małżeńskiego (12 lutego 1997), http://www.spowiedz.pl/vademecum.htm [dostęp: 31.07.2018].
Ratzinger J. (1985), Le fonti della teologia morale, Cris Documenti, Rzym.
Ratzinger J. (1981), Podsumowanie dyskusji nad „Dokumentem podstawowym”, „Chrześcijanin w Świecie” nr 98, s. 16-20.
Świerczek A. (2013), Wolne związki w świetle nauczania Kościoła o małżeństwie, Kraków.
Tomasz z Akwinu (1975-1986), Suma teologiczna, tłum. P. Bełch, London.
Wicher W. (1969), Podstawy teologii moralnej, Poznań ̶ Warszawa ̶ Lublin.
You A. (1991), La loi de gradualité: une nouveauté en morale?, Paris.
