Rola wiary w kształtowaniu postawy katolickiej według Augusta kardynała Hlonda
Słowa kluczowe:
Hlond, wiara, postawa, Kościół, naródAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie roli wiary w kształtowaniu postawy katolickiej w kontekście nauczania kardynała Hlonda, Prymasa Polski. Od początku swojej pasterskiej posługi, demaskuje on zagrożenia dotyczące wiary a czyniona przez niego diagnoza sytuacji, prowadzi do wskazywania dróg rozwiązywania problemów oraz konsekwentnego formowania postawy katolickiej, która ma być w służbie duchowego odrodzenia narodu. Elementy postawy wyznaczają fazy metody pracy. W kolejnych etapach refleksji jest zaprezentowany wpływ wiary na formowanie poszczególnych elementów postawy mającej do swego przedmiotu odniesienie intelektualno-poznawcze, emocjonalno-wartościujące oraz zadaniowe. Źródłem niniejszego artykułu są listy pasterskie, homilie, przemówienia oraz inne pisma Kardynała Augusta Hlonda. Poddano analizie niektóre wypowiedzi Episkopatu Polski. W oparciu o niezwykle bogate pod względem ilości i jakości nauczanie kardynała Augusta Hlonda odkrywamy, że wiara znajduje swój wyraz w nawróceniu serca oraz w postawie ludzkiej. W ten sposób prowadzi do duchowego odrodzenia.
Bibliografia
Hlond A. (1979a), Polskie zaduszki, Przemówienie radiowe, Watykan 4 XI 1939, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 214-219.
Hlond A. (1979b), Przemówienie na zakończenie jugosłowiańskiego kongresu eucharystycznego w Lublanie, 30 VI 1935, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 147-149.
Hlond A. (1979c), Wymowa wydarzeń. Z homilii wygłoszonej w Bazylice Gnieźnieńskiej, 25 XI 1945, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 275-282.
Hlond A. (1979d), Z homilii o Kościele – Fara poznańska, Poznań 18 XI 1945, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 270-275.
Hlond A. (1979e), Z homilii o Królestwie Chrystusowym podczas Mszy Pontyfikalnej z okazji Międzynarodowego Kongresu Chrystusa Króla, Lublana 30 VII 1939, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 190-195.
Hlond A. (1979f), Z listu do O. Ignacego Posadzego Przełożonego Generalnego Towarzystwa Chrystusowego dla Wychodźców, Rzym 6 VII 1938, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 173-174.
Hlond A. (1979g), Z odezwy w sprawie II Śląskiego Zjazdu Katolickiego, Katowice 11 VIII 1923, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 42-44.
Hlond A. (1979h), Z przemówienia o rodzinie, Poznań 13 I 1946, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 282-284.
Hlond A. (1979i), Z zasad etyki katolickiej, Poznań 29 II 1936, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 97-98.
Hlond A. (1999a), Abyśmy szeroką myślą i wielkim sercem ogarnęli całość zadań Kościoła, Poznań 4 III 1928, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 55-56.
Hlond A. (1999b), Chrystus musi stać się naszym życiem. List pasterski na Jubileusz Odkupienia, Poznań VI 1933, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 95-96.
Hlond A. (1999c), Europa odrodzi się Chrystusem. Do periodyku „Służba”, Lourdes w maju 1942, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 186-192.
Hlond A. (1999d), Jako obywatel, biskup i Prymas jestem do usług Pana Premiera. Do Władysława Sikorskiego, Rzym 12 X 1939, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 163-164.
Hlond A. (1999e), Jesteśmy przez Opatrzność powołani do wielkości. Główne myśli wypowiedziane w poznańskiej farze z okazji odpustu św. Marii Magdaleny, 22 VII 1945, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 196-197.
Hlond A. (1999f), Kobiety Warszawy! Wielka jest wiara wasza i wielkie tęsknoty waszych serc. Przemówienie w kościele M. B. Zwycięskiej w Warszawie, 23 VI 1946, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 210-214.
Hlond A. (1999g), Kto z Bogiem pracuje kładzie fundament pod dzieła, które przetrwają wieki, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 234-235.
Hlond A. (1999h), Młodzieży Droga! Bądź pokoleniem najgłębiej chrześcijańskim i pokoleniem najszczytniej polskim. Przemówienie podczas Mszy Świętej w kościele św. Anny w Warszawie do młodzieży akademickiej na zakończenie rekolekcji wielkopostnych, 16 II 1947, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 225-227.
Hlond A. (1999i), Na 950-lecie śmierci męczeńskiej św. Wojciecha, Warszawa 10 III 1947, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 174-184.
Hlond A. (1999j), O chrześcijańskie zasady życia państwowego, Gniezno 23 IV 1932, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 185-194.
Hlond A. (1999k), O katolickie zasady moralne, Poznań 29 II 1936, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 154-173.
Hlond A. (1999l), O kościelnych sprawach majątkowych, Poznań 10 X 1935, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 144-153.
Hlond A. (1999ł), O Ojcu Świętym, Katowice 18 I 1924, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 6-14.
Hlond A. (1999m), O zadaniach katolicyzmu wobec walki z Bogiem, Poznań, Środa Popielcowa 1932, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 38-52.
Hlond A. (1999n), O życie katolickie na Śląsku, Katowice 1 III 1924, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 15-37.
Hlond A. (1999o), Polska na przełomie dziejów, Poznań 28 X 1945, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 260-267.
Hlond A. (1999p), Pragniemy by odbudowa Rzeczypospolitej dokonała się bez błędów, z pomocą i błogosławieństwem nieśmiertelnego władcy czasów. Katolickie postulaty konstytucyjne, Warszawa 26 II 1947, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 218-223.
Hlond A. (1999r), Twoim obowiązkiem będzie być kowalem wielkości Polski, Lourdes 1942, w: A. Hlond, W Służbie Boga i Ojczyzny. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 181-183.
Hlond A. (1999s), W sprawie bezrobotnych, Poznań 24 IX 1931, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 195-199.
Hlond A. (1999t), W sprawie Jubileuszu Odkupienia, Poznań 1933, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 118-127.
Hlond A. (1999u), Z życia Kościoła Chrystusowego, Poznań 12 III 1935, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 128-143.
Hlond A. (2003a), Komentarz do listu Ojca Świętego Piusa XI w sprawie prześladowań religijnych w Rosji skierowanego 2 II 1930 do Kardynała Bazylego Pompili biskupa Velletri i Wikariusza Generalnego w Rzymie, Poznań 12 II 1930, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 260-261.
Hlond A. (2003b), List pasterski z Jasnogórskiego Synodu Plenarnego, Jasna Góra 26 VIII 1936, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 545-548.
Hlond A. (2003c), Przemówienie na akademii ku czci św. Rodziny, Poznań 7 I 1934, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 407-408.
Hlond A. (2003d), Przemówienie na zjeździe Mężów Katolickich, Częstochowa 18 IX 1937, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 600-601.
Hlond A. (2003e), Przemówienie w sprawie prasy katolickiej na Śląsku podczas III Zjazdu Katolickiego, Katowice 8 IX 1924, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 117-121.
Hlond A. (2003f), Przemówienie wstępne podczas otwarcia Międzynarodowego Kongresu Tomistycznego w Poznaniu, Poznań 28 VIII 1934, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 441-443.
Hlond A. (2003g), Une allocution. Przemówienie w Lille, kościół św. Maurycego, 10 VI 1934, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 430-431.
Hlond A. (2003h), W sprawie zabaw tanecznych na rzecz katolickich organizacji dobroczynnych, Poznań 26 II 1935, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 470-471.
Hlond A. (2003i), Wezwanie do zakładania Ligi katolickiej, Katowice 20 I 1925, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 129-131.
Hlond A. (2003j), Wywiad, Warszawa 2.11.1926, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 166-168.
Hlond A. (2003k), Z przemówienia ku czci ks. Jana Bosko z okazji poświęcenia pomnika, Aleksandrów Kujawski 29 V 1929, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 230-231.
List pasterski Episkopatu Polski (1999), O ducha chrześcijańskiego w Polsce, Warszawa 21 II 1934, w: A. Hlond, Na straży sumienia Narodu. Wybór pism i przemówień, oprac. O. Halecki, Warszawa, s. 103-117.
List pasterski Episkopatu Polski (2003), O panowanie ducha Bożego w Polsce, Poznań 18 II 1946, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 817-824.
Orędzie Episkopatu Polski (1979), W sprawie uchwał pierwszego synodu plenarnego, Warszawa 1 I 1938, w: A. Hlond, Daj mi duszę. Wybór pism i przemówień 1897-1948, Łódź, s. 159-170.
Orędzie Episkopatu do Wiernych (2003), W sprawie małżeńskiej, Jasna Góra 7 XI 1945, w: A. Hlond, Dzieła. Nauczanie 1879-1948, t. 1, red. J. Konieczny, Toruń, s. 802-806.
Konieczny J. (1994), Sługa Boży August Hlond, Poznań.
Kosiński S. (1981), Z Chrystusem w życie. Okruchy myślowe 1922-1948, Łódź.
Pawlak Z. (1999), Katolicyzm A-Z, Poznań.
Polak W. (1996), Powołani w Chrystusie, Gniezno.
Prężyna W. (1981), Funkcja postawy religijnej w osobowości człowieka, Lublin.
Sakowicz E. (2002), Kardynał August Hlond jako promotor laikatu, „Seminare” 18, s. 593.
Słomka W. (1991), Chrześcijańska wiara w Trójcę Świętą w postawie ludzkiej, w: Wiara w postawie ludzkiej, red. W. Słomka, Lublin, s. 79-92.
Sobór Watykański II (2002), Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum, 1995, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań.
Wojtyła K. (1972), U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II, Kraków.
