Pojęcie prawdy we współczesnej etyce prawniczej

Autor

Słowa kluczowe:

etyka, etyka prawnicza, prawda o dobru, człowiek, subiektywizm etyczny, opisowa teoria moralności (etologia)

Abstrakt

W artykule wskazuje się powody, z uwagi na które w etyce pojęcie prawdy znajduje kluczowe miejsce. Dobro moralne to bowiem dobro człowieka jako człowieka, a zatem musi odpowiadać jego rozumności jako zdolności do poznania prawdy o rzeczywistości. Niektóre koncepcje współczesnej etyki prawniczej wprost lub pośrednio odrzucają te model etyki, przechodząc na pozycje subiektywizmu etycznego i zastępując etykę etologią (teorią ludzkich przekonań moralnych).

Biogram autora

Marek Czachorowski, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

Doktor habilitowany w dziedzinie filozofii; prof. KPSW w Bydgoszczy; filozof, etyk. Główne obszary zainteresowań: etyka Karola Wojtyły; filozofia prawa; etyka prawnicza, etyka urzędnicza, etyka seksualna, neuroetyka. Magisterium (Człowiek w polu odpowiedzialności według Romana Ingardena) i doktorat (Stanowisko Karola Wojtyły/Jana Pawła II w sporze o miłość jako kryterium moralnej oceny antykoncepcji) na Wydziale Filozofii KUL pod kierunkiem ks. prof. T. Stycznia SDS. Habilitacja na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego; 1986-2014 pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Etyki KUL; 1999-2018 pracownik naukowo-dydaktyczny na Wydziale Studiów nad Rodziną UKSW. Kilkaset publikacji naukowych i popularnonaukowych. Aktualnie profesor w Kujawsko-Pomorskiej Szkole Wyższej w Bydgoszczy.

Bibliografia

Arystoteles (2012), Etyka nikomachejska, I 1, tłum. D. Gromska, Warszawa.

Biesaga T. (2016), Godność osoby ludzkiej jako źródło normy personalistycznej, w: Wokół antropologii Karola Wojtyły, red. A. Maryniarczyk i in., Lublin, s. 219-235.

Borucka-Arctowa M., Woleński J. (1998), Wstęp do prawoznawstwa, Kraków.

Czachorowski M. (2009), Spór o nierozerwalność małżeństwa, Lublin.

Descartes R. (1996), Rozprawa o metodzie, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa.

Finnis J. (1980), Prawo naturalne i uprawnienia naturalne, tłum. K. Lossman, Warszawa.

Grocjusz H. (1957), O prawie wojny i pokoju, tłum. R. Bierzanek, Warszawa.

Hume D. (1963), Traktat o naturze ludzkiej, tłum. C. Znamierowski, Warszawa.

Jaroszyński P. (2002), Nauka w kulturze, Radom.

Jędraszewski M. (2009), Oświecenie i konieczność nowej racjonalności, „Filozofia chrześcijańska”, t. 6: Osoba i racjonalność, Poznań.

Kordela M. (2001), Zarys uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Bydgoszcz–Poznań.

Krąpiec M.A. (1996), Psychologia racjonalna, Lublin.

Krąpiec M.A. (2003), Godność (dignitas hominis), w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 4, red. A. Maryniarczyk i in., Lublin.

Lis W., Balicki A. red. (2012), Normatywny wymiar godności człowieka, Lublin.

MacIntyre A. (1987), Krótka historia etyki: filozofia moralności od czasów Homera do XX wieku, tłum. A. Chmielewski, Warszawa.

Piechowiak M. (2003), Czy prawo naturalne to zespół norm?; w: Ecclesiae in iustitia servire opuscula Thaddaeo Walachowicz piae memoriae dedicata Poznań, s. 11-20.

Piechowiak M. (2008), Can Human Rights be Real? Can Norms be True?, w: Norm and Truth, red. M. Piechowiak, Poznań, s. 71-83.

Piechowiak M. (2009), Elementy prawnonaturalne w stosowaniu konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 5(94): Studia i Materiały, s. 71-90.

Pietrzykowski T. (2011), Etyczne problemy prawa, Warszawa.

Pietrzykowski T. (2014), Ujarzmianie Lewiatana. Szkice o idei rządów prawa, Katowice.

Safjan M. (2005), Przedmowa, w: R. Tokarczuk, Etyka prawnicza, Warszawa.

Styczeń T. (1967), Tradycyjne i współczesne ujęcia etyki, „Roczniki Filozoficzne” t. 15, z. 2, s. 75-90.

Styczeń T. (1972), Problem możliwości etyki jako empirycznie uprawomocnionej i ogólnie ważnej teorii moralności, Lublin.

Styczeń T. (1980), Etyka niezależna?, Lublin.

Styczeń T. (1981), Problem ogólnej ważności norm etycznych w aspekcie epistemologiczno-metodologicznym z uwzględnieniem indukcyjnych nauk o człowieku, „Zeszyty Naukowe KUL” t. 24: z. 1, s. 39-67.

Styczeń T. (1984), Spór o naukowość etyki, w: T. Styczeń, W drodze do etyki, Lublin, s. 7-23.

Styczeń T. (1999), ABC etyki, Lublin.

Aquinatis Th. (1963), Summa theologiae, cura et studio P. Caramello, Torino.

Winczorek J. (2011), Czy istnieje etyka prawnicza? Kilka uwag ze stanowiska socjologicznej teorii norm, w: Etyka prawnicza. Stanowiska i perspektywy 2, red. H. Izdebski, P. Skuczyński, Warszawa.

Wojtyła K. (1958), O kierowniczej lub służebnej roli rozumu w etyce. Na tle poglądów Tomasza z Akwinu, Hume’a i Kanta, „Roczniki Filozoficzne KUL” t. 6 z. 2, s. 13-31.

Wojtyła K. (1969a), Problem doświadczenia w etyce, „Roczniki Filozoficzne KUL” t. 17, z. 2, s. 5-24.

Wojtyła K. (1969b), Problem teorii moralności, w: W nurcie zagadnień posoborowych, red. B. Bejze, t. 3, Warszawa, s. 233-234.

Wojtyła K. (1986a), Elementarz etyczny, Lublin.

Wojtyła K. (1986b), Miłość i odpowiedzialność, Lublin.

Wojtyła K. (1986c), Wykłady lubelskie, Lublin.

Wojtyła K. (1991), Człowiek w polu odpowiedzialności, Rzym–Lublin.

Ziembiński Z. (1988), Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie, Warszawa.

Zirk-Sadowski M. (1979), Postulat etyki bezkodeksowej a stosunek prawa do moralności, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, nr 25.

Opublikowane

2019-12-01