Kryzys tożsamości ojca w rodzinie i postulaty jego przezwyciężenia. Amoris laetitia w odpowiedzi na znaki czasu

Autor

Słowa kluczowe:

małżeństwo, rodzina, zagubienie ojcostwa, ojcostwo Boga, posłannictwo ojca, wychowanie potomstwa, być ojcem dzisiaj

Abstrakt

Istniejący kryzys rodziny łączy się w znacznej mierze z zakwestionowaniem roli, jaką powinien w rodzinie odgrywać mąż i ojciec. Nie funkcjonuje dziś ideał męskości, w którego centrum byłoby przekonanie o spełnieniu się mężczyzny w ojcostwie. Odnosząc się do społecznych konsekwencji kryzysu tożsamości ojca określa się niekiedy współczesne społeczeństwo jako „społeczeństwo bezojcowskie”, społeczeństwo pozbawione ojca. Zwraca na to uwagę w adhortacji Amoris laettia papież Franciszek, który uważa, że ojcowie znaleźli się w poważnym kryzysie (Franciszek 216, 176).

W niniejszym opracowaniu chodzi o próbę zarysowania kryzysu ojcostwa i wskazania sposobów przezwyciężenia tego niepokojącego stanu rzeczy. W tym celu należy omówić zagadnienie posłannictwa ojca w kontekście integralnej wizji małżeństwa i rodziny. Następnie trzeba zwrócić uwagę na przejawy kryzysu ojcostwa i na przyczyny nieprawidłowego rozwoju wzoru ojca w rodzinie. W końcu chodzi o wskazanie postulatów służących przezwyciężeniu kryzysu ojcostwa oraz konieczności przygotowania do spełnienia funkcji ojca w rodzinie.

Biogram autora

Andrzej Szafulski, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

Dr hab. kapłan archidiecezji wrocławskiej. Kierownik katedry teologii moralnej na PWT we Wrocławiu. Członek Komisji Bioetycznej przy Dolnośląskiej Izbie Lekarskiej we Wrocławiu i „Association of Bioethicists in Central Europe – BCE”.

Bibliografia

Dokumenty Kościoła

Franciszek. 2016. Adhortacja apostolska o miłości w rodzinie „Amoris laetitia”.

Franciszek. 2019. Adhortacja apostolska „Christus vivit”.

Jan Paweł II. 1981. Adhortacja apostolska o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym „Familiaris consortio”.

Jan Paweł II. 1979. Encyklika „Redemptor hominis”.

Jan Paweł II. 1994. List do rodzin „Gratissimam sane”.

Jan Paweł II. 1988. List apostolski z okazji Roku Maryjnego o godności i powołaniu kobiety „Mulieris dignitatem”.

Jan Paweł II. 2004. Tajemnica Bożego ojcostwa w Starym Testamencie. Przemówienie podczas audiencji generalnej [16 X 1985]. W: Jan Paweł II. Nauczanie papieskie, 491-495. [Poznań:] Pallotinum, t. VIII,2.

Jan Paweł II. 2004. Ojciec Jezusa Chrystusa. Przemówienie podczas audiencji generalnej [23 X 1985]. W: Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, 565-569. [Poznań:] Pallotinum, t. VIII,2.

Opracowania

Augustyn, Józef. 2003. Ojcostwo. Aspekty pedagogiczne i duchowe. [Kraków:] Wydawnictwo M.

Bajda, Jerzy. 2005. Rodzina miejscem Boga i człowieka. Wokół zagadnienia integralnego powołania rodziny, [Łomianki:] Fundacja Pomoc Rodzinie.

Borutka, Tadeusz i Antoni Świerczek. 2013. Rodzina silna Bogiem. Teologiczno-duszpasterska refleksja na temat rodziny, [Kraków:] Instytut Nauk o Rodzinie.

Braun-Gałkowska, Maria. 2007. Szczęście rodzinne jako cel wychowania. W: Rodzina na nowo odkryta, red. Józef Pater, 163-180. [Wrocław:] Papieski Wydział Teologiczny..

Głód, Franciszek. 2013. Odnalezienie szczęścia w małżeństwie i rodzinie. [Wrocław:] Papieski Wydział Teologiczny.

Kalniuk, Jan. 2016-2017. Rola ojca i matki w wychowaniu dziecka świetle adhortacji „Amoris laetitia”. Sosnowieckie Studia Teologiczne 13, 27-43.

Kądziołka, Władysław. 2014. Kryzys macierzyństwa i ojcostwa w dobie współczesności. W: Rodzina i rodzicielstwo między tradycją a współczesnością, red. Adam Skreczko, Bożena Bassa, Zdzisław Struzik, 177-208. [Warszawa:] Instytut Papieża Jana Pawła II.

Karaś, Antoni. 2016-2017. Podstawowe cechy małżeńskiej i rodzinnej duchowości w świetle adhortacji „Amoris laetitia” papieża Franciszka. Sosnowieckie Studia Teologiczne 13, 45-64.

Królczyk, Małgorzata. 2016-2017. Miłość małżeńska jako dar i zadanie. Refleksja na kanwie adhortacji „Amoris laetita”. Sosnowieckie Studia Teologiczne 13, 77-92.

Królczyk, Małgorzata. 2018. Realizacja podstawowych celów małżeństwa w kontekście współczesnych uwarunkowań społeczno-kulturowych, [Kraków:] Scriptum Tomasz Sekunda.

Krucina, Jan. 1998. Zagubione ojcostwo we współczesnej społeczności. W: „Abba”, Ojcze. W stronę jubileuszu roku 2000, red. Ignacy Dec, 75-86. [Wrocław:]

papieski Wydział Teologiczny.

López Trujillo, Alfonso. 1998. Ojcostwo Boga jako model ojcostwa w rodzinie. W : „Abba”, Ojcze. W stronę jubileuszu roku 2000, red. Ignacy Dec, 23-38. [Wrocław:] Papieski Wydział Teologiczny.

Majdański, Kazimierz. 1999. Ojcostwo jako podstawowe posłannictwo mężczyzny. Studia nad Rodziną 3, nr 2, 5-10.

Mierzwiński, Bronisław. 1999. Mężczyzna istota nieznana. [Warszawa:] Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna i Reklamowo-Handlowa ADAM.

Mierzwiński, Bronisław. 1986. Rola ojca w rodzinie. Communio nr 6, 56-60.

Mróz, Mirosław. 2014. Hermeneutyka „bezinteresownego daru z siebie”. W poszukiwaniu zrozumienia sensu małżeństwa i rodziny. W: Rodzina sercem cywilizacji miłości, red. Zbigniew Wanat, Ireneusz Werbiński, 27-49. [Toruń:] Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Nackowski, Andrzej. 2016-2017. Komunia małżeńska i rodzinna wyzwaniem dla wspólnoty Kościoła w świetle adhortacji „Amoris laetitia”. Sosnowieckie Studia Teologiczne 13, 109-120.

Nagórny, Janusz. 2000. Kobiecość i męskość w perspektywie powołania chrześcijańskiego. Czy napięcia i konflikty są nieuniknione? W: Tertio millenio adveniente. U progu trzeciego tysiąclecia, red. Gabriel Witaszek, 419-440. [Lublin:] Wydawnictwo KUL.

Orzeszyna, Jan. 2016-2017. Adhortacja „Amoris laetita”. Przesłanie papieża Franciszka do małżonków i rodziców. Sosnowieckie Studia Teologiczne 13, 135-147.

Pawelec, Lidia. 2012. Pozycja ojca we współczesnej rodzinie. Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne nr 1, 367-374.

Pulikowski, Jacek. 2008 a. Dojrzałe ojcostwo szczytem karier męskich. W: Duchowość mężczyzny, red. Józef Augustyn, 159-171. [Kraków:] Wydawnictwo WAM.

Pulikowski, Jacek. 2008 b. Współczesny mężczyzna i ojcostwo. W: Rodzina wiosną dla Europy i świata, red. Teresa Mazan, Katarzyna Mazela, 259-269. [Łomianki:] Fundacja „Pomoc Rodzinie”.

Pytches, Mary. 1993. Miejsce ojca. Ojcostwo w zamyśle Bożym, [Kraków:] Wydawnictwo M.

Styczeń, Tadeusz. 1983. Bóg Ojcem. Medytacja nad mniej znanym tytułem encykliki „Dives in misericordia”. W: Jan Paweł II, Dives in misericordia. Tekst i komentarze, red. Stanisław Nagy, 83-99. [Lublin:] RW KUL.

Synod Biskupów. 2016. Powołanie i misja rodziny w Kościele i świecie współczesnym, [Kraków:] Wydawnictwo M.

Szafulski, Andrzej. 2007. Moralne dylematy konkubinatu. W: Rodzina na nowo odkryta, red. Józef Pater, 191-201. [Wrocław:] Papieski Wydział Teologiczny.

Szlaga, Jan. 1998. Objawienie ojcostwa Bożego przez Jezusa Chrystusa. W: „Abba”, Ojcze. W stronę jubileuszu roku 2000, red. Ignacy Dec, 39-51. [Wrocław:] Papieski Wydział Teologiczny.

Witczak, Jerzy. 1987. Ojcostwo bez tajemnic, [Warszawa:] Papieski Wydział Teologiczny.

Zabielski, Józef. 2016-2017. Urzeczywistnianie miłości małżeńskiej w rodzinie w świetle adhortacji „Amoris laetita”. Sosnowieckie Studia Teologiczne 13, 169-179.

Zadykowicz, Tadeusz. 2016-2017. Istota i cechy miłości małżeńskiej i rodzinnej w świetle adhortacji apostolskiej papieża Franciszka „Amoris laetita”. Sosnowieckie Studia Teologiczne 13, 181-194.

Opublikowane

2020-09-29