Pojęcie nadziei zbiorowej Józefa Kozieleckiego i Chantal Delsol

Autor

Słowa kluczowe:

przekonania, nadzieja, społeczeństwo nadziei, zbiorowa nadzieja, Józef Kozielecki, Chantal Delsol

Abstrakt

W niniejszym artykule ukażemy koncepcję nadziei zbiorowej polskiego psychologa Józefa Kozieleckiego. W obszarze psychologii i socjologii daje potwierdzone w tych naukach argumenty wskazujące na potrzebę uzasadnionej nadziei zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej. Na tej bazie przekonuje do budowania społeczeństwa nadziei, gdzie góruje ona nad lękiem przed niedookreśloną przyszłością i wszelkimi zmianami. Wyraźnie stwierdza, że trzeba się przeciwstawić ideologizacji życia społecznego w stylu Francisa Fukuyamy, Richarda Rorty’ego czy Jacques’a Derridy. Tworzą oni intelektualne utopie, niemające potwierdzenia w naukowych badaniach psychologicznych i socjologicznych, choć są nośne w wielu kręgach kulturowych późnej nowoczesności. By wzmocnić to przekonanie Józefa Kozieleckiego, odwołamy się do badań Chantal Delsol francuskiej filozof politycznej. Badała ona zmiany kulturowe i polityczne w Europie w XX i XXI wieku. Określiła ten czas jako „późną nowoczesność”. W swoich pracach stawia uzasadnioną diagnozę, że pewne nurty niszczą nadzieję na osiąganie dalekosiężnych celów zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych, a tym bardziej nadzieję eschatologiczną w imię tworzenia społecznych utopii. Efektem badawczym będzie zestawienie poglądów polskiego naukowca dotyczących nadziei zbiorowej z przekonaniem Chantal Delsol, że nadzieja, i to ta związana z religią monoteistyczną. jest ludziom potrzebna, by mogli się rozwijać i osiągać zarówno dystalne, jak i eschatologiczne cele. Wnioski zostały wypracowane w obszarze psychologii, socjologii i filozofii i wspierają przekonanie o wartości nadziei eschatologicznej.

Biogram autora

Elżbieta Kotkowska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Habilitated doctor of theological sciences. Professor at the Adam Mickiewicz University, the Department of Philosophy and Dialog of the Faculty of Theology. She is member of the European Society for Catholic Theology and the Association of the Fundamental Theologians in Poland. She undertakes organizational tasks and actions as member of Polish Accreditation Commission and the Council for the Quality of Teaching of Adam Mickiewicz University also as a member of Remote Teaching Council of Adam Mickiewicz University. Her scientific interests have recently focused on research into the possibilities of defining an integral method in fundamental theology and interdisciplinary studies of processes consolidating human beliefs, including religious ones.

Bibliografia

Arnobius (2012), The Sacred Writings of Arnobius. Adversus nationes, book 2, Altenmünster: Jazzybee Verlag.

Berger P., Zijderveld A. (2010), In Praise of Doubt. How to Have Convictions Without Becoming a Fanatic, New York.

Delsol Ch. (1993), Le principe de subsidiarité, Paris.

Delsol Ch. (2010), Qu’est-ce que l’homme? Cours familier d’anthropologie, Paris

Delsol Ch. (2006), The unlearned lessons of the twentieth century. An essay on late modernity, transl. by R. Dick, Wilmington.

Delsol Ch. (2015), Unjust justice. Against the tyranny of international law, Wilmington.

Fukuyama F. (2012), The end of history and the last man, London.

Kant I. (1998), [online] 2013, Critique of Pure Reason, transl. by Paul Guyer, Edith Cambridge University Press, DOI: 10.1017/CBO9780511804649.

Kotkowska E. (2015), Nicejskie ὁμοούσιοσ w procesie inkulturacji wiary w Bóstwo Syna. Studium teologicznofundamentalne na tle tradycji, (The Nice ὁμοούσιοσ in the Process of inculturation of the Faith in the Divinity of the Son. A Fundamental-Theological Study against the Backdrop of Tradition), Poznań.

Kotkowska E. (2018), Utrwalanie przekonań. Ujęcie teologicznofundamentalne i integralne, (Consolidation of Beliefs. a Theological Fundamental and Integral Approach), Poznań.

Kozielecki J. (1981), Psychological decision theory, Warsaw.

Kozielecki J. (2004), Społeczeństwo transgresyjne. Szansa i ryzyko, (Transgressive society. Chance and Risk), Warszawa.

Kozielecki J. (2006), Psychologia nadziei, (Psychology of Hope), Warszawa.

Kozielecki J. (2007), Psychotransgresjonizm. Nowy kierunek psychologii (Psychotransgressionism. A New Direction in Psychology), Warszawa.

Lynch W.F. (2011), Images of Hope. Imagination as Healer of the Hopeless, Notre Dame, Indiana.

Stanford Encyclopedia of Philosophy (2020a), Jacques Derrida, https://plato.stanford.edu/entries/derrida/ [dostęp: 27.06.2020].

Stanford Encyclopedia of Philosophy (2020b), Richard Rorty, https://plato.stanford.edu/entries/rorty/ [dostęp: 27.06.2020].

Szaciło T. (1967), Przekonania (Convictions), Warszawa.

Opublikowane

2020-09-29